Metaller – 3
Bazı Ferrous Metaller (demir içeren) yüzey korozyonuna meyillidirler. Oksijen ile suyun varlığı ve etkileşimi, demir oksit tabakasının oluşmasına neden olur. Genellikle pas olarak nitelendirilir. Metalin dışından içeriye doğru gerçekleşen bir süreçtir.
Görsel 2: Paslanma Süreci
Galvenizleme, boyama, toz kaplama gibi koruyucu kaplama yöntemleri korozyonu engellemek için kullanılabilir. Paslanmaz çelik; krom (chromium) ve bazı metalik elementlerin alaşımından oluşur. Krom , çeliğin yüzeyinde koruyucu bir oksit tabaka oluşturur ve uygulandığı metalde daha sonra oluşacak korozyonu engeller. Saf demir, atmosferik korozyona karşı çelikten daha dayanıklıdır. Bunun nedeni ise içeriğinde bulunan düşük karbon miktarıdır.
Görsel 3: Korozyona karşı koruyucu kaplama yöntemleri (Galvenizleme, Boyama ve Toz Kaplama)
Korten (cor-ten) yüksek mukavemetli düşük alaşımlı (low alloy) bir çeliktir. Üzerinde atmosferik koşullarda oluşan koruyucu tabaka (patina) ile ayırt edilebilir. Bu özelliği sayesinde koruyucu bir kaplamaya veya boyama işlemine ihtiyaç duymamaktadır. Mimaride ve dış mekana yönelik heykellerde kullanılmaktadır. Zamanla pas benzeri bir görünüm oluşmaktadır.
Görsel 4: Korten çelik uygulama alanları
Bazı demir içermeyen metaller pratikte etkisizdirler. Diğerleri atmosferle tepkimeye girerek oksitli bir yüzey tabakası oluştururlar, bu tabaka daha öte korozyona karşı, koruyucu bir bariyer görevi görür. Oksit tabaka, anodize edilmiş aliminyum gibi oldukça dayanıklıdır. Anodize edilerek üretilmiş oksit tabaka en sert malzemeler arasında gösterilmektedir. Patina, renklendirilmiş anodize aliminyum gibi dekoratif amaçlarla da kullanılabilir. Bu tip kendinden korumalı metaller teorik olarak bakım gerektirmezler ve bina cephelerinde, çatılarda ve kaplama malzemesi olarak tercih edilirler.
Görsel 5: Galvanik Korozyon
Galvanik korozyon, farklı metallerin elektriksel olarak bağlandıkları ve su (elektrolit) içinde oldukları durumlarda oluşur. Elektrolit deniz suyu veya yoğunlaştırılmış ince bir tabaka olabilir. Reaksiyon, elektrolit sürecine benzerdir, 1 metal anottur, 1 metal katottur. Anot olan metal normalden daha çabuk aşınacaktır. Metaller, ancak aralarında yeterli potansiyel fark varsa birbirlerini aşındırırlar, korozyonun oranı aralarındaki potansiyel farkın kuvveti ile tanımlanır. Örneğin; alüminyum ve çelik uygulamasından kaçınılmalıdır, aksi takdirde çalik alüminyumu aşındırabilir.
Görseller:
- http://www.materialsperformance.com/uploads/images/Articles/2008/general%20corrosion.jpg
- https://www.lasmotorhomes.com/wp-content/uploads/2015/02/rustprotection1.jpg
- (a) http://roval-group.com/roval/common/images/p03/img_02.jpg // (b) http://goldengate.org/exhibits/images/GGB-exhibit2-4_2-s.jpg // (c) http://40.media.tumblr.com/bb210a153c49b870c12a2fe5c82b4e61/tumblr_inline_ntba8sadrx1t008cl_400.jpg
- (a) http://galeri3.arkitera.com/var/resizes/raf.com.tr/%C3%9Cr%C3%BCn/RAF_55/Urun/kasso/2.jpg.jpeg // (b) http://metalco.it/news/wp-content/uploads/2013/10/corten-bn.jpg
